Het museum heeft een opmerkelijke collectie moderne kunst, waaronder meesterwerken van Georges Braque, Fernand Léger, Kees Van Dongen, Paul Klee, Amedeo Modigliani, Joan Miró en Pablo Picasso, die de artistieke levendigheid aan het begin van de 20e eeuw weerspiegelen. Van de Fauves en de eerste voorzichtige stappen van het kubisme tot de opkomst van de abstractie en de hoogtijdagen van het surrealisme.

De prestigieuze moderne collectie van het museum werd geërfd door Jean Masurel na de dood van zijn oom Roger Dutilleul in 1956, die zijn passie aan hem had doorgegeven. Jean Masurel verwierf werken van Paul Klee, zoals “17 Gewürze (17 kruiden)” (1932) en “Abendliche Figur (Figuur in de avond)” (1935).

De moderne kunstcollectie bevat ook veel werken van naïeve kunst, die na de Eerste Wereldoorlog aan populariteit won dankzij de invloed van Douanier Rousseau, en die resoneert met art brut door autodidactische kunstenaars zoals Séraphine de Senlis voor te stellen.

Deze collectie is representatief voor een onrustige periode en weerspiegelt tegelijkertijd de uitgesproken smaak van de verzamelaars. Ze vindt haar chronologische ingang in een onzeker tijdperk en weerspiegelt de breuk tussen de intellectuele en artistieke wereld en de instellingen en autoriteiten.

Pablo Picasso's beroemde “Spaanse stilleven (Sol y Sombra)” uit 1912 vernietigt bijvoorbeeld de codes van het perspectief en gebruikt nieuwe materialen zoals ripoline en gelijmd papier. Vanaf dat moment flirtte het kunstwerk met de wereld van objecten. Later waren het kunstenaars zoals Amedeo Modigliani, wiens werken Dutilleul in zijn bezit had, zoals “Nu assis à la chemise” (1917), die het in vraag stellen van canons rond de eeuwwisseling illustreerden.

Sinds de opening in 1983 heeft het museum een speciale plaats ingeruimd voor hedendaagse kunst door tijdelijke tentoonstellingen te organiseren en door talrijke aankopen te doen, overeenkomstig de wens van de schenkers, die “de karakteristieke kunstwerken van onze tijd voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk wilden maken”.

De collectie hedendaagse kunst omvat bijna 1000 werken en combineert de grote figuren van de internationale kunstscène (Daniel Buren, Annette Messager, Christian Boltanski, enz.) met eersteklas kunstenaars (Etel Adnan, Petrit Halilaj, Miriam Cahn, William Kentridge, enz.).

De collectie hedendaagse kunst is opgebouwd rond een aantal hoofdthema's: het engagement van de kunstenaar in de wereld of zijn directe betrokkenheid bij de wereld om deze te transformeren, de relatie met het object, de verkenning van artistieke marges en de identificatie van singuliere figuren.

In 1999 werd een nieuwe bladzijde in de geschiedenis van het museum omgeslagen met de schenking door de vereniging Aracine - opgericht door Madeleine Lommel, Claire Teller en Michel Nedjar - van de collectie art brut, bestaande uit meer dan 3500 werken van 170 kunstenaars (Aloïse Corbaz, Henry Darger, Auguste Forestier, Madge Gill, Augustin Lesage, Carlo Zinelli, etc.). De term “art brut”, voor het eerst gebruikt in 1945 door de kunstenaar Jean Dubuffet, verwijst naar enkelvoudige producties gemaakt door “mensen zonder artistieke cultuur”. Hieronder vallen autodidactische kunstenaars, mensen met mentale of psychologische stoornissen, spiritualisten en andere “onclassificeerbare” individuen.

Het unieke karakter van het LaM wordt dus bevestigd door zijn wens om de focus te verleggen en een open en authentieke lezing te bieden van de meervoudige geschiedenis van de twintigste-eeuwse kunst, rekening houdend met de opkomst van autodidactische en marginale vormen van creatie in het moderne tijdperk. Als producent van stimulerende nieuwe verhalen en nieuwe verbeeldingen, verdedigt het museum een meer inclusieve benadering die de diversiteit van perspectieven erkent.

De collectie art brut van het museum is nu de grootste in Frankrijk, met meer dan 6.000 werken.