William Kentridge, afkomstig uit Zuid-Afrika, is internationaal bekend als een van de belangrijkste kunstenaars van zijn generatie. Kentridge, een van de productiefste kunstenaars van de afgelopen twintig jaar, verkent met groot gemak alle disciplines: tekening, gravure, beeldhouwwerk, tapijtkunst, animatiefilm, performance, video-installaties enz. Vanuit zijn belangstelling voor het theater slaat hij bruggen tussen beeldende kunst, film en podiumkunsten, om virtuoos zijn ensceneringen en bewegende beelden ten tonele te voeren. In zijn overvloedige werk geeft hij een even poëtisch als kritisch beeld van de meest gevoelige onderwerpen, waaronder de dekolonisatie, de Apartheid, politieke conflicten en de rol van Afrika in de Eerste Wereldoorlog.

Het werk van Kentridge was te zien in belangrijke internationele musea, waaronder het Tate Modern (Londen, 2012), het Metropolitan Museum of Art (New York, 2013), het San Francisco Museum of Modern Art (2016) en het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia (Madrid, 2017), maar Un poème qui n’est pas le nôtre (Een gedicht dat niet van ons is) is de eerste overzichtstentoonstelling van deze omvang in Frankrijk.

Deze expositie biedt voor het eerst gelegenheid om het werk van Kentridge in verband te brengen met de kunstgeschiedenis (constructivisme, dadaïsme, surrealisme, Duits expressionisme enz.).

Een aantal artistieke bronnen van Kentridge zijn opgenomen in de expositie: de film van Georges Méliès, inspiratiebron voor 7 Fragments pour Georges Méliès, Un Voyage dans la lune (7 Fragmenten voor Georges Méliès, Een reis op de maan - 2003), en het groteske personage Ubu, van Alfred Jarry, dat terugkomt in Ubu Tells The Truth (1997). De installatie O Sentimental Machine (2015) reconstrueert de besloten ruimte van een voorvertrek in een hotel, geïnspireerd op archieffilms van bolsjewistische parades, een niet eerder gepubliceerde toespraak van Trotski, vermengd met een humoristisch, fictief verhaal over zijn secretaresse Evgenia Shelepina.

Kentridge maakt nooit zonder bewuste reden gebruik van spot, die steeds gebaseerd is op een diepgaande kennis van de geschiedenis en het leed dat deze voortbracht, die de kunstenaar vanuit een gezichtspunt benadert die ze universeel en tijdloos maakt

In 1985 realiseert William Kentridge Vetkoek, een van zijn eerste animatiefilms. Hij werkt een filmtechniek uit die hij de 'animatiefilm van de armen' noemt, samengesteld uit foto's van houtskooltekeningen en collages. Hij ontwikkelt dit principe vervolgens verder in de serie fillms Drawings for Projection (vanaf 1989). De afleveringen van de animatiefilm, opgenomen met een 35 mm-camera, gaan over twee personages, Soho Eckstein en Felix Teitlebaum, alter ego's van de kunstenaar.

Een recentere serie experimentele films Drawing Lessons (begonnen in 2009) laat Kentridge in zijn atelier zien. Korte scènes illustreren de manier waarop hij, niet zonder humor, de essentiële kwestie van het creatieve proces benadert. Op deze manier herstelt hij op een originele en ironische manier de mythische locatie van de artistieke creatie en de verhouding tussen de kunstenaar en zijn model, door zichzelf in tweeën te splitsen en zijn eigen model te worden.

The Head & The Load is een van de spectaculairste werken van Kentridge. Het werd voor het eerst gepresenteerd in het Tate Modern, in Londen, in 2018. Kentridge richt met dit werk, gerealiseerd in het kader van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, in 2018 honderd jaar geleden, de aandacht op de weinig bekende rol van Afrika in de oorlog. Dit theatrale werk creëert op zeer spectaculaire wijze een dialoog tussen Afrikaanse zang en Europese opera, om de geschiedenis te vertellen van de koloniale machten in Afrika. The Head & The Load geeft een aangrijpende samenvatting van het werk van Kentridge, met een even indrukwekkende vorm als ambitieuze inhoud, terwijl het toegankelijk blijft voor iedereen.

Een aantal andere emblematische werken in de expositie verschaffen aanvullende informatie over de algemene onderwerpen van de expositie, te weten migratie, verplaatsing en processie; essentiële onderwerpen in het werk van Kentridge, ingezet door de video Shadow Procession (1999) en later uitgediept in Triumphs and Laments (2016).

Tot slot komt er een nog een belangrijk thema aan bod: de tijd en de geschiedenis. De monumentale installatie The Refusal of Time (ontkenning van de tijd - 2012) is een alomvattende voorstelling waarin muziek, dans, zang en video samenkomen, uitgevoerd in nauwe samenwerking met de componist Philip Miller en de wetenschapshistoricus Peter Galison. Kentridge levert, aan de hand van persoonlijke jeugdherinneringen, zijn overpeinzingen over het toevalsaspect van de tijd.

COMMISSARIAAT

Marie-Laure Bernadac, Ere-algemeen curator

Sébastien Delot, directeur-conservateur van het LaM

L’exposition William Kentridge. Un poème qui n’est pas le nôtre est organisée en collaboration avec le Kunstmuseum de Bâle (Suisse).

Elle bénéficie du soutien de 

Afbeelding

mécène officiel

Afbeelding

partenaire associé